Kościół Świętego Krzyża – Kościół Matki Boskiej Śnieżnej

Kościół Świętego Krzyża

Na południe od Teatru Słowackiego stoi gotycki kościół Świętego Krzyża z charakterystycznym dwuspadowym dachem i kwadratową wieżą zwieńczoną szpiczastym hełmem. Budowę świątyni rozpoczęto ok. 1300 r. i kontynuowano powoli przez dwa wieki. Najbardziej ciekawe jest wnętrze, którego późnogotyckie sklepienie palmowe wspiera jeden tylko środkowy filar. Bardzo cenne i stare (z XV i XVI w.) malowidła ścienne w prezbiterium i nawie zrekonstruował Stanisław Wyspiański. Pośród barokowego wyposażenia warto zwrócić uwagę na brązową chrzcielnicę z XV w. i zespół ołtarzy. Kościół św. Krzyża w swych wczesnych dziejach związany był z zakonem duchaków.

Kościół Matki Boskiej Śnieżnej

Na południe od pl. św. Ducha, w zakolu ul. Mikołajskiej stoi kościół Matki Boskiej Śnieżnej z przyległym doń klasztorem Dominikanek Na Gródku. Barwna historia tego miejsca sięga początków XIV w., kiedy stal tu dom wójta Alberta, nielojalnego poddanego króla Łokietka. Wójt ów wraz z częścią mieszczan – przeważnie pochodzenia czeskiego i niemieckiego – próbował pozbawić polskiego króla władzy na rzecz króla czeskiego Jana Luksemburskiego. Zamach się nie powiódł, buntowników zabito, a mądry król, chcąc uchronić się na przyszłość przed zamachami cudzoziemców, urządził egzamin z języka polskiego, w trakcie którego każdy podejrzany o udział w spisku musiał wymówić następującą kwestię: kolo, soczewica, miele młyn. Ci, którzy nie podołali, musieli umrzeć. W XVII w. postawiono w tym miejscu kościół dla dominikanek, wart zwiedzenia choćby z uwagi na dawne dzieje „Gródka”.